Γραμμενοχώρια

  Τα Γραμμενοχώρια καταλαμβάνουν το Βορειοανατολικό τμήμα της λεκάνης του μικρού παραποτάμου του Καλαμά, Σμολίτσα. Οριοθετούνται από τα όρη των Κουρέντων (1.172μ.) στα Δυτικά, μια σειρά λόφων με κατεύθυνση Μάρμαρα-Ζωοδόχος στα Ανατολικά, το ρέμα της Αμπελιάς και την κορυφή Τσούκα (766μ.) στα Βόρεια και το ύψωμα μεγάλη Τσούκα (1.173μ.) στα Νότια.

  Περιλαμβάνονται τα χωριά: Ανάργυροι, Ασβεστοχώρι, Βαγενήτι, Γραμμένο, Δελβινακόπουλο, Κοκκινόχωμα, Κόντσικα, Λευκοθέα, Λοφίσκος, Λύγγος, Περάτη, Πετράλωνα, Πολύλοφος.

  Κτηνοτροφία και γεωργία -σχεδόν αποκλειστικά ξερική- είναι οι κύριες παραγωγικές δραστηριότητες των κατοίκων. Εντύπωση προκαλεί ο μεγάλος αριθμός περιφραγμένων αγρών με ξερολιθιά για την προστασία των καλλιεργειών από ζώα, γεγονός που ταυτίζεται με την αφθονία της πέτρας, κατάλληλης για κατασκευές.

  Δύο σημαντικοί οδικοί άξονες που διασταυρώνονται στο κέντρο, στο χωριό Γραμμένο, διέσχιζαν την περιοχή με κατεύθυνση Γιάννενα-Κούρεντα ο ένας, Κωστάνιανη-Ζίτσα ο άλλος.

  Πολλά από τα χωριά την περίοδο της Τουρκοκρατίας ανήκαν σε Οθωμανούς μπέηδες, γεγονός που δικαιολογούσε την οργάνωση του χώρου με πυργόσπιτα και αποθήκες.

   Η έλλειψη νερού αντιμετωπίζεται με την κατασκευή τεχνητών υδατοσυλλογών τόσο για τους ανθρώπους (στέρνες) όσο και για τα ζώα (λούτσες).

  Από την περιοχή κατάγονταν σημαντικοί ευεργέτες που πλούτισαν εργαζόμενοι στο εξωτερικό καθώς επίσης και επιφανείς άνθρωποι του πνεύματος. Τέλος σημειώνεται η παρουσία αξιόλογων μουσικών οικογενειών.

Aπό:

http://6dim-ioann.ioa.sch.gr/nomos_perioxes.htm#grammeno