Ο ΜΑΓΙΚΟΣ ΖΩΜΟΣ

Τι και αν ο δρουίδης Πανοραμίξ απαγόρευε στον Οβελίξ να πιει από το μαγικό ζωμό επειδή είχε πέσει μέσα μικρός και η επίδραση του κράταγε ακόμα...Στη Βράβορη οι κάτοικοι, χρόνια τώρα, φτιάχνουν έναν άλλο μαγικό ζωμό διαφορετικό από εκείνον του Πανοραμίξ, ένα ζωμό που χαρίζει ζωντάνια, δύναμη και ευεξία σε όλους όσους τον δοκιμάζουν, και όταν λέμε σε όλους εννοούμε σε όλους ακόμα και στον αγαπημένο μας Οβελίξ.
Και το όνομα αυτού, Τσίπουρο...

Για την ιστορία:

Το τσίπουρο είναι απόσταγμα από στέμφυλα (ή στράφυλα ή τσίπουρα), δηλαδή από τα ράκη των σταφυλιών που μένουν μετά το πάτημα και την εξαγωγή του μούστου για την παραγωγή κρασιού. Τα στέμφυλα για να μας δώσουν αλκοολούχο απόσταγμα θα πρέπει αφενός να μην έχουν αποστραγγιστεί εντελώς (τα στέμφυλα από μηχανόπρεσσες περιέχουν ελάχιστο μούστο και δεν κάνουν) και αφετέρου να έχουν υποστεί αλκοολική ζύμωση ώστε τα σάκχαρα του εναπομένοντος μούστου να μετατραπούν σε αλκοόλη. Με άλλα λόγια πρέπει να μείνουν για κάποιες μέρες σε δοχείο. Αλλες φορές ζυμώνονται μόνα τους στο δικό τους δοχείο και άλλες μαζί με το μούστο που πάει για κρασί (επιπλέουν στην επιφάνεια των κάδων), όταν θέλουμε να πάρουμε κρασί πλούσιο σε τανίνες. Το δεύτερο συνήθως συμβαίνει στην ερυθρή οινοποίηση. Τσίπουρο μπορούμε να πάρουμε τόσο από λευκά όσο και από κόκκινα σταφύλια. Η ζύμωση διαρκεί περίπου 30 μέρες όταν τα στέμφυλα ζυμώνονται μόνα τους και πολύ λιγότερο όταν ζυμώνονται μαζί με το μούστο.''

Είτε το λες τσίπουρο είτε ρακή, είτε το πίνεις στην Ήπειρο είτε στην Κρήτη, είτε στη Θεσσαλία είτε στη Μακεδονία, είτε ακόμα ακόμα στη μακρινή Μέση Ανατολή (arak), το σίγουρο είναι ένα: ότι γεύεσαι ένα από τα ωραιότερα πράγματα που βγάζει η φύση, καθαρό, αγνό και κυρίως φυσικό, αποτέλεσμα φυσικής ζύμωσης και επεξεργασίας των σταφυλιών. Όμως, πώς έρχεται στα ποτήρια μας αυτό το νέκταρ της φύσης;
Aποτέλεσμα μιας διαδικασίας που καλείται απόσταξη και θέλει όρεξη, διάθεση, μα πάνω από όλα μεράκι για να τη μάθεις...

''Για την απόσταξη, χρησιμοποιείται η κλασσική διάταξη που μάθαμε στο σχολείο. Οι ατμοί ενός υγρού συμπυκνώνονται και σχηματίζουν πάλι υγρό. Ανάλογα με τη θερμοκρασία στην οποία μετατρέπονται σε ατμό τα διάφορα υλικά του μίγματος, συμπυκνώνονται στην έξοδο του συμπυκνωτή διαφορετικά υλικά. Έτσι, στην περίπτωση του μίγματος τσάμπουρων, μούστου ή κρασιού, πρώτα ατμοποιείται το οινόπνευμα το οποίο είναι και το επιθυμητό. Η χύτρα γεμίζεται κατά 70% με υλικό, σφραγίζεται και στο διαμορφωμένο στόμιο βιδώνεται η άκρη της σωλήνας του συμπυκνωτή. Το βαρέλι περιέχει νερό της βρύσης, μέχρι πάνω. Σε χρόνο που εξαρτάται από την ένταση της φωτιάς, οι πρώτοι ατμοί υγροποιούμενοι φαίνονται στην κάτω άκρη του συμπυκνωτή. Αυτό είναι το "πρωτοράκι". Αν βγαίνει θολό, ρυθμίζεται χαμηλότερα η φωτιά. Γενικά δεν πειράζει το θόλωμα διότι στη δεύτερη απόσταξη καθαρίζει τέλεια. Αν ΔΕΝ πρόκειται να ακολουθήσει και δεύτερη απόσταξη, αλλά να καταναλωθεί το τσίπουρο χωρίς άλλη επεξεργασία, πρέπει να πεταχτεί το πρώτο 1% του καθαρού τσίπουρου. Εκεί βρίσκονται ουσίες που εξατμίζονται και αποστάζονται πρώτες-πρώτες, όπως ξυλόπνευμα κλπ, και θεωρούνται βλαβερές. Αν όμως ακολουθήσει και δεύτερη απόσταξη, γίνεται η αφαίρεση του παραπάνω ποσοστού σε εκείνη τη φάση. Όσο περνά ο χρόνος, η περιεκτικότητα σε οινόπνευμα του παραγόμενου αποστάγματος μειώνεται και δεν επιτρέπεται να φθάσει κάτω από ένα όριο. Στο παρελθόν, η διακοπή της διαδικασίας και το ξαναγέμισμα της χύτρας αποφασιζόταν εμπειρικά με δοκιμή (τύφλα όλοι). Σήμερα είναι απαραίτητη η χρήση πυκνόμετρου/αραιόμετρου για τη μέτρηση του οινοπνευματικού βαθμού. Πρέπει να γίνονται τακτικά μετρήσεις σε μικρό ειδικό σκεύος. Ιδανικό είναι αυτό της συσκευασίας του αραιόμετρου. Η μέτρηση γίνεται με απόσταγμα που λαμβάνεται κατ' ευθείαν από την έξοδο του αποστακτήρα κάθε φορά. Στους 18 με 20 βαθμούς διακόπτεται η απόσταξη και επαναλαμβάνεται η διαδικασία. Κατά τη διάρκεια της απόσταξης και μάλιστα, όταν αυτή διαρκεί αρκετά, το νερό του βαρελιού του αποστακτήρα θερμαίνεται από πάνω προς τα κάτω. Αν το βαρέλι φθάσει να είναι ζεστό ως τη μέση πρέπει να προστεθεί νερό της βρύσης, ώστε να χυθεί έξω το ζεστό νερό. Η δεύτερη απόσταξη αρχίζει όταν όλο το υλικό (τσάμπουρα, μούστος ή κρασί) έχει υποστεί την πρώτη. Η χύτρα γεμίζεται με το απόσταγμα του πρώτου γύρου και προστίθενται σπόροι γλυκάνισου, ή όχι ανάλογα με τις συνήθειες του τόπου. Η διακοπή της δεύτερης απόσταξης γίνεται πλέον στους 40 οινοπνευματικούς βαθμούς για να μην αραιωθεί το τελικό τσίπουρο. Αν ο οινοπνευματικός βαθμός του τελικού αποστάγματος (μέτρηση από δείγμα του συνόλου) είναι αρκετά υψηλός, μπορεί να προστεθεί απεσταγμένο νερό (χωρίς άλατα) ή να αποθηκευτεί αυτούσιο και να αραιώνεται κατά βούληση στο σερβίρισμα.''

Οι διαδικασίες παραγωγής (απόσταξης) είναι παρόμοιες από περιοχή σε περιοχή και καθορίζονται από την παράδοση του κάθε τόπου. Το αποτέλεσμα όμως είναι το ίδιο και το αυτό, η δημιουργία ενός ποτού που ξεφεύγει από τα συνηθισμένα...

Περί Βράβορης ο λόγος...

Έπειτα από τις 30 μέρες ζύμωσης έρχεται ο Νοέμβριος, που όλοι οι κάτοικοι περιμένουν ευλαβικά. Σε όλο το χωριό απλώνεται μια ατμόσφαιρα μυσταγωγίας. Σε όποιο σημείο κι αν στρέψει το βλέμμα του ο επισκέπτης θα δει μικρές εστίες καπνού, από το βρασμένο μούστο. Μια γνώριμη μυρωδιά καλύπτει την ατμόσφαιρα. Αμέσως καταλαβαίνεις ότι η μαγική περίοδος παραγωγής τσίπουρου άρχισε. Άλλοι μέσα στα σπίτια και άλλοι σε αυλές ασχολούνται με την παραγωγή του τσίπουρου. Σε τούτο το πανηγύρι μέθεξης συμμετέχουν όλοι με τον τρόπο τους. Οι πιο δραστήριοι με αυτήν καθ' εαυτήν την παραγωγή, άλλοι ετοιμάζοντας παραδοσιακούς μεζέδες και άλλοι με το να πηγαίνουν από ρακοκάζανο σε ρακοκάζανο δοκιμάζοντας τη νέα σοδειά.
Σε αυτό το Διονυσιακό μυστήριο όλοι έχουν θέση...
Τελειώνοντας η μέρα, μένεις με την αίσθηση της προσμονής μέχρι την επόμενη φορά, ενώ μια γλυκιά ζαλάδα έρχεται να συντροφέψει το συναίσθημα αυτής της ξεχωριστής εμπειρίας...

Πηγές: http://www.hungry.gr/thirsty/drinks/tsipouro.asp
http://www.msofos.gr/usefull/tsipouro.html